Het is bijzonder om te zien dat Baldur’s Gate 3 op PlayStation 5 en Xbox Series X | S is verschenen. De game is namelijk zo volgestouwd met diepgaande mechanics en kent een pittige learningcurve waar je ongenadig je tanden in vast kan zetten. Het is een game die aan alle kanten hardcore PC uitschreeuwt en in eerste instantie ongeschikt lijkt om met een controller op de bank te spelen. Toch, geef de game een paar uur de tijd en worstel jezelf door dat leerproces en je zal al snel merken dat Baldur’s Gate 3 al je tijd op zal slokken, terwijl het beetje bij beetje je steeds dieper in zijn greep weet te nemen. Het zou niet mogen werken op een console, maar dat doet het dus wel en op de meest wonderlijke manieren zelfs.
Baldur’s Gate 3 biedt een onvergetelijke reis door tijd en ruimte. Ik kan zonder twijfel zeggen dat het een van de beste titels van het jaar is geworden. In mijn uren met dit bijzonder uitbreide avontuur is één ding duidelijk, er is een fenomenaal oog voor detail, het kent een evolutie aan gameplay-elementen en er zit een speelsheid in alles wat je kunt doen. Het is meer Divinity Original Sin 2 dan de oudere klassieker van Bioware. Er is humor, verdriet, moeilijke keuzes en veel interessante world building.
Mijn eerste indruk bij deze derde game is dat het in eerste instantie niet zo meedogenloos moeilijk is. Het doet daardoor meer denken aan het origineel. Je krijgt meer tijd en betere ondersteuning om de basis te leren. Met een robuuste personagemaker en veel goed gemaakte klassen is het moeilijk om niet iets te vinden dat werkt. De klassen zijn allemaal goed gemaakt en hebben hun eigen niche. Ik koos eerst een Paladin met een eed om de natuur te verdedigen en het licht te verspreiden. Het was geen gemakkelijke keuze, omdat alle klassen hun eigen subklassen hebben en er altijd iets spannends is aan elke klas. Zodra je de klasse hebt gekozen en je personage hebt gemaakt, kun je ook de moeilijkheidsgraad kiezen. De moeilijkheidsgraad is over het algemeen gemakkelijker dan eerdere titels in de Baldur’s Gate-trilogie, tenzij je deze naar de hoogste via de moeilijkheidsgraden van de titel duwt. Het heeft ook niet zoveel opties als in Divinity: Original Sins 2.
Je hebt Explorer, wat het equivalent is van de titel van easy, het laat je spelen met de systemen en is perfect voor nieuwe spelers. Gebalanceerd is de standaard moeilijkheidsgraad en in veel opzichten gaf het me de juiste uitdaging. De vijanden voelden niet onmogelijk en de bazen waren uitdagend. Op sommige plekken voelde het voor mij iets te makkelijk. De laatste moeilijkheidsgraad, Tactician, was onverbiddelijk moeilijk en mijn hoop werd de grond in geboord. Het was veel uitdagender dan ik eerst dacht. Ik hoop dat Larian Studios ons in staat stelt om de moeilijkheidsgraad in de toekomst aan te passen. Waar we de moeilijkheidsgraad kunnen wijzigen op basis van verschillende parameters. Ik zou graag iets willen dat ergens in het midden ligt tussen Balanced en Tactician. Op dit moment kun je kiezen tussen heel makkelijk, relatief makkelijk en overweldigend moeilijk.
Een goed rollenspel gaat ook over wat het je probeert te vertellen. Het verhaal in Baldur’s Gate III trekt je als avonturier naar binnen op een manier die twee en één niet echt voor mij deed. Je hebt vanaf het begin een dreiging die je op de lange termijn alles kan kosten. Je weet nooit wat er om elke hoek komt kijken en het avontuur gooit graag verrassingen naar je toe. Het begint allemaal met een ontvoering en een vorm van larven die door je oog worden ingebracht. Dit wezen behoort tot een van de antagonisten, een door Cthulhu geïnspireerd ras genaamd Illithids (mindflayers). Hun manier om zich voort te planten is om hun larven in levende gastheerlichamen te plaatsen, die na verloop van tijd het lichaam transformeren in iets grotesks met tentakels. Dus vanaf het begin ben je besmet en tikt de klok om het eruit te krijgen. We springen door dimensies aan boord van het schip achtervolgd door draken en demonen die dit schip willen vernietigen omdat het lijkt alsof niemand een fan is van de Ithilids. Het wordt al snel duidelijk dat je moet ontsnappen en een manier moet vinden om de parasiet te verwijderen.
Je blijft niet lang alleen en begint anderen te vinden, zelfs degenen die je aan boord van het schip hebt ontmoet. Het verhaal zelf gaat niet alleen over je problemen, maar ook over hoe de dilemma’s en zorgen van de wereld in de weg zitten. Vaak heb ik gemerkt dat veel missies gerelateerd zijn aan je zoektocht naar een remedie zonder er altijd direct mee verbonden te zijn. Ik kan niet echt mijn vinger op de maat leggen, maar het is vele jaren geleden dat ik zoiets uitgebreids heb meegemaakt. Mijn advies is om niet te sparen en te laden als het slecht gaat, maar om de fouten je reis op dezelfde manier te laten vormen als de overwinningen. De enorme hoeveelheid missies die met de main quest worden afgesloten, houdt rekening met alles en creëert op die manier een zeer unieke reis voor je personage. Ik bewonder de ontwikkelaars omdat ze falen ook laten bestaan en de reis van je personage op een natuurlijke manier vormgeven. Het zorgt voor geloofwaardigere personages.
De personen die je ontmoet en begeleidt hebben allemaal hun eigen agenda’s en interesses. Je metgezellen hebben ook hun eigen missies en unieke dialogen om te ontdekken. Je moet je constant bewust zijn van hoe je wordt waargenomen. Het is erg afhankelijk van jou en er gebeurt niets zonder jouw betrokkenheid. Sommige missies kunnen, als je niet oppast, vrienden in confrontaties in vijanden veranderen. Geloof me, het steekt om te zien hoe je volledig uitgeruste bondgenoot van kant wisselt en je neerslaat met een krachtige donderhamer. Daarom moet je nadenken over hoe je je gedraagt. Mijn advies is echter om je personage de keuzes te laten maken die je denkt dat ze in elke situatie zouden maken. Een van mijn weinige kritiekpunten is waarschijnlijk de door binaire spelers aangestuurde relatieontwikkeling, waarbij jij alleen de drijvende kracht bent in hoe alle relaties zich vormen en eindigen. Zelfs als sommige metgezellen elkaar van vroeger kennen, denk ik niet dat ze na verloop van tijd relaties met elkaar vormen zonder jouw aanwezigheid. Je lost alle problemen op voor de metgezellen. Ze ontwikkelen of veranderen niet zonder jou.
Ik vind het jammer dat Baldur’s Gate III geen voorbeeld heeft genomen aan Pillars of Eternity II: Deadfire, dat een meer non-binair systeem probeerde waarbij personages ook relaties met elkaar ontwikkelden zonder je directe invloed. Conflicten voelden niet altijd alsof ze van jou waren om op te lossen of jouw schuld. Het zien van de relaties van de personages met elkaar genereert dialoog en hun voorkeuren en antipathieën creëren meer dynamiek in de groep die je leidt. Ze zullen niet plotseling besluiten om je regering omver te werpen omdat ze achter je rug om hebben gepraat vanwege hoe hun laatste gesprekken met elkaar verliepen. Dit is naar mijn mening een van de toekomstige ontwikkelingen van moderne isometrische rollenspellen. De groep moet meer zijn dan alleen jij en je beslissingen. Er moeten dingen gebeuren tussen je sidekicks waar je geen controle over hebt, zonder noodzakelijkerwijs vooraf bepaald te zijn.
De metgezellen die je verzamelt zijn geweldig. Shadowheart is een mysterieuze geestelijke die veel duistere geheimen herbergt. Astarion blijkt al snel meer te zijn dan alleen een charmante Rogue. Je ontmoet ook een vriendelijke tovenaar genaamd Gale en een nobele Warlock genaamd Wyll. Al deze personages bieden veel dialoog, interessante perspectieven op alles wat je doet en bieden unieke missies en dilemma’s om op te lossen. Daarnaast ontmoet je ook de autoritaire Githyanki-krijger Lae’zel, die gelooft dat zij het hoofdpersonage van de titel is. Je komt ook de demonische door motorfietsen geobsedeerde moordenaar barbaar Karlach tegen. Sommige personages kennen elkaar van vroeger en anderen ontmoeten elkaar voor het eerst. Naast het bovenstaande zijn er nog een aantal andere die je kunt rekruteren en mijn advies is dat je probeert er zoveel mogelijk aan boord te krijgen.
Als je een veteraan bent van de serie en/of D&D, haal je er veel meer uit dan iemand die gloednieuw is. Niet alleen vanwege je kennis van de regels. De systemen die ten grondslag liggen aan het avontuur zijn talrijk, complex en zeer goed geïmplementeerd. Ik denk dat dit fans van de serie zal bekoren. Larian Studios is zijn voorgangers niet vergeten en er is volop fanservice. Dit wil ik natuurlijk niet verklappen in de review. Als je helemaal nieuw bent, krijg je meestal hele degelijke uitleg over wat wat is. Om je te helpen heb je ook het dagboek met quests en wat ander materiaal waar je een beeld kunt krijgen van de individuen of situaties. Vaak moet je met vreemden praten om dingen te weten te komen. Het zijn niet alleen typische wezens die geweldig werk leveren. Je kunt ook met dieren praten en ik raad je aan dat te doen. Om dit te doen, heb je een vaardigheid nodig of brouw je een drankje dat je de mogelijkheid geeft.
De dieren kunnen quests aanbieden, je helpen in gevechten of anderszins entertainen op koninklijke voorwaarden. Ik probeerde een eekhoorn te overtuigen om zijn territorium over te steken, hij viel uiteindelijk mijn been aan en ik moest kiezen tussen hem naar het volgende koninkrijk schoppen of terugkrabbelen. Een os had grootheidswaanzin en ik vermoedde eigenlijk dat het een demon was. Een ander voorbeeld is een klein blauw vogeltje dat je op een zoektocht stuurt. De missie was om een gigantisch klooster te beklimmen om adelaars te doden die een nest hadden gebouwd op een superwapen op het dak van astronomische proporties. Het vogeltje wilde zijn nest, maar ik had een vermoeden dat het waarschijnlijk de wereldheerschappij wilde proberen. De adelaars waren echter een beetje onaangenaam en wilden niet dat ik dichtbij kwam omdat ik ziektekiemen kon dragen. Ik heb veel explosieven in het nest gelegd en veel brandbare vloeistof in een spoor van het nest getrokken. Ik stak alles in brand en bekeek het vuurwerk van een afstandje. Natuurlijk kun je ook het verzoek van het kleine vogeltje negeren en de adelaars laten leven. Dat is een kleine greep uit de ontmoetingen en de eigenaardigheden van de dieren zijn geweldig. Er zit veel humor in dit universum. Natuurlijk kom je ook ondoden en andere vormen van wezens tegen. Ze zijn in principe altijd fantastisch in zowel voice acting als in hun persoonlijkheden. Je kunt zien dat Larian Studios tijd heeft besteed aan dingen die anderen zouden veranderen in onbeduidende anekdotes.
Naast gesprekken en andere dingen kun je drastischere maatregelen nemen en geweld gebruiken tegen de natuur. Dit brengt ons bij de combat, die ronduit fantastisch is. De verticaliteit samen met de vrijheid van elk gevecht doet wonderen voor mijn vindingrijkheid. Er is altijd meer dan één manier om de gevechten te benaderen. Wat dacht je van het gebruik van katten of andere dieren om vijanden naar een grote stapel explosieve vaten te leiden. Je kunt een schurk met gifwapens op een hoogte boven veel kamers in stealth plaatsen voordat het gevecht begint. Je kunt de vijand in schapen veranderen en ze naar een andere dimensie sturen. Als dat nog niet genoeg is, kun je facties tegen elkaar laten vechten.
Ik hield van een spreuk die me een magische hand gaf om met alles in de wereld te communiceren. De spookhand fungeert een beetje als een extra bondgenoot. Het is ook geweldig buiten gevechten om door omgevingen te navigeren om hendels te activeren waarvan je niet wilt dat je metgezellen eraan trekken. Het kan helende items werpen en nieuwe manieren bieden om situaties te benaderen. Hier wordt de kracht van het avontuur gezien, zowel de combat als de wereldkaart zijn aan elkaar genaaid op een manier waar alleen Divinity: Original Sin 1 en 2 in de buurt komen. Het is een welkome toevoeging omdat dit meer interacties met de omgeving creëert en probleemoplossing mogelijk maakt op een manier die Baldur’s Gate 1 of 2 niet eens in de buurt kwam. Je wordt voortdurend aangemoedigd om out of the box te denken en gekke plannen te improviseren. In de turn-based gevechtsmodus kun je daar ook de tijd voor nemen.
Mocht je gewond raken, dan kun je altijd teruggaan naar het kamp en rusten, met je kameraden praten en voor uitrusting zorgen of je voorraden regelen. Je kunt twee keer kort rusten in de wereld, maar dit vult niet altijd al je vaardigheden aan die een beperkt aantal keren kunnen worden gebruikt. Een groot deel van het avontuur wordt ook doorgebracht rond het kampvuur waar quests en storytelling plaatsvinden. Hoewel erg populair in moderne inzendingen in de wereld van isometrische rollenspellen, is er geen basisgebouw. Het voelt goed dat de alternatieven er zijn, of je nu houdt van het lichtere systeem van Pillars of Eternity, Ni no Kuni II: Revenant Kingdom of de ambitieuze modus van Pathfinder: Kingmaker. Je hoeft je geen zorgen te maken over iets anders dan je metgezellen, je items, de gevechten en het verhaal. Zodra je alles hebt gedaan wat je in het kamp wilt doen, kun je snel terugkeren naar waar je voor het laatst was gebleven. Je kunt de restfunctie niet gebruiken in de turn-based gevechten, dus voorbereiding is de sleutel tot succes.
Het niet hebben van een real-time vechtsysteem kan oudere fans verdelen. Ik ben zelf nooit verkocht aan dat systeem en gaf de voorkeur aan robuuste turn-based systemen. Vooral gezien het feit dat het moeilijk is om de computer competente dingen te laten doen wanneer je in realtime speelt. Je moet constant pauzeren en toch is het moeilijk om efficiënt te blijven en er constant voor te zorgen dat de handlangers doen wat je wilt. Die problemen zijn weg, in plaats daarvan gaat het erom hoe je je voorbereidt op de strijd. Je hebt alles van elixer, uitrusting, granaten, gezondheidsdrankjes en rust. Vergeet de voorbereidingen voor de kamer niet, zoals vallen, positionering en nog veel meer voordat het gevecht begint. Er is een diepte en laag van complexiteit die je vindingrijkheid zal testen. Er is niets mis mee om de voorkeur te geven aan het andere systeem van oudere titels, maar ik merk dat dit voor mij op een heel andere manier werkt. Er is ook een beetje meer strategie en tactiek dankzij alle omgevingsinteracties.
Omdat de vijanden niet met je meeschalen, moet je erop voorbereid zijn dat er gevechten zijn die je niet meteen kunt winnen. Het is nooit te laat om later terug te komen. Vaak zijn er echter veel manieren om van een vijand af te komen. Je kunt vijanden in afgronden duwen, vijanden verwijderen voordat het gevecht begint. Als je bekwaam bent, kun je in sommige situaties alle vijanden afpellen, behalve een of twee, wat het gemakkelijker maakt. Hier zitten wel wat risico’s aan, één is dat anderen kunnen zien en als je nog geen vijand bent van de personages om je heen, kan dit een gevolg zijn als je gezien wordt. Een ander kan gevolgen hebben voor je personage en het verhaal. Er zijn verschillende klassen die niet alleen aspecten hebben die van invloed zijn op de gevechten, maar ook op het personage.
Het is in dit soort dingen dat ik zowel replay-waarde als een dosis genialiteit vind. Sluit de speler nooit uit van zijn beslissingen. Je kunt je les ongedaan maken als je verkeerd hebt gekozen en je kunt keuzes ongedaan maken. Het stelt je in staat om te experimenteren, omdat sommige beslissingen je met een zwak karakter kunnen achterlaten en wat je besluit als je een level omhoog gaat, kunnen verkeerde keuzes zijn in het opbouwen van klassen. In tegenstelling tot veel actie-RPG’s en isometrische RPG’s uit het verleden, heb je niet de hoofdpijn om 50-60 uur in het avontuur onnodig zwak te blijven. De gebruikersinterface om dit alles en nog veel meer te doen, is voor het grootste deel robuust en intiem. Het is duidelijk dat de ontwikkelaars een gebruikersinterface voor de pc hebben ontworpen en niet alleen iets hebben gekopieerd dat voor de controller is ontworpen. Mijn enige echte kritiek is dat ik graag zou willen kunnen sorteren met koppen tussen items en magie voor de duidelijkheid. Ik zou ook graag de mogelijkheid willen hebben om de voorraden van alle metgezellen te zien terwijl ze in het kamp zijn zonder sommigen te hoeven vragen mijn gezelschap te verlaten (je kunt maar drie metgezellen tegelijk hebben), anderen te vragen om mee te doen en dan te vertrekken. Dit is vooral een ergernis en voelt als een onnodige beperking.
Een functie die ik echt leuk ben gaan vinden, is de onderzoeksknop. Het stelt je in staat om snel en gemakkelijk te zien waar de vijand meer van kan weerstaan en geeft je aanwijzingen waar de vijand zwak tegen is. Dit had iets meer game-achtigs kunnen zijn waarbij je informatie over de monsters zoekt of vindt. Over informatie gesproken, zowel de gebruikersinterface als alles in de wereld is verbluffend ontworpen. Het is gemakkelijk om alles te vinden wat je nodig hebt en je kunt vrij zoeken in je benodigdheden. Naast het nut ervan is de game mooi en uitnodigend om naar te kijken. Het harnas, de kleding, de gebouwen, het gras en al het andere van de personages is consistent en technisch in orde. De muziek brengt de wereld op een magische manier tot leven en ik merk dat het me meetrekt in deze gezellige fantasiewereld. De geluiden zijn fenomenaal, of je nu in de bergen bent of ondergronds in de diepste tempels. De problemen die ik heb gehad met de technologie zijn bugs, verschillende van een game-breaking aard en wat vermoedelijk komt door memory-leaks in de programmering. Het spel wordt langzamer naarmate je langer speelt en begint te hakkelen. Alleen een restart lost deze problemen op. De camera kan een beetje verwarend zijn, maar dankzij de turn-based modus is het zelden werkelijk een probleem.
Conclusie
Baldur’s Gate 3 is een waanzinnig toffe game geworde, die ondanks zijn briljante opzet toch wel kampt met de nodige bugs, prestatieproblemen en een ondeugende camera. Toch is dit zeker een van de betere games van het afgelopen jaar, het maakt namelijk indruk met diverse sterke verhalen, mooie en gevarieerde omgevingen en een aanmoediging om te experimenteren en te exploren. De game laat je echt je personage eigen maken en biedt veel memorabele momenten. Er zijn ook overal geheimen te vinden van verschillende grootte. Als je van RPG’s houdt dan is Baldur’s Gate 3 zeker het hoogtepunt van het jaar en een van de beste games in zijn genre van de afgelopen jaren. Het is een compleet avontuur voor één tot meerdere spelers in de co-op modus. De game zet dan ook een nieuwe standaard voor de serie en het genre en ik hoop dat Larian Studios de eer heeft om in de toekomst een mogelijk vierde deel te ontwikkelen.
